0,01% atropina w leczeniu krótkowzroczności
Ponieważ krótkowzroczność jest rosnącym problemem wśród dzieci i młodych dorosłych a wielkości wady są często znacznie większe niż w pokoleniu rodziców i dziadków to zapobieganie nadmiernemu wzrostowi wady wzroku staje się istotnym elementem leczenia krótkowzroczności.
Wiadomo bowiem, że wysokie wady wzroku, przypadku krótkowzroczności powyżej 6 dioptrii, niosą ze sobą ryzyko powikłań dotyczących siatkówki w życiu dorosłym takich jak odwarstwienie siatkówki czy zmiany w plamce żółtej.
Jaki jest cel leczenia atropiną w krótkowzroczności?
Jaka atropina stosowana jest w leczeniu krótkowzroczności?
Wśród metod leczenia krótkowzroczności bardzo istotnym elementem jest stosowanie atropiny, o innych metodach przeczytasz tutaj. Nie są to jednak takie same krople jak te stosowane do rozszerzania źrenicy przy badaniu okulistycznym. Do badania stosowane są krople o stężeniu 1% a do leczenia krótkowzroczności atropina w stężeniu 0,01% a więc 100 razy mniejszym! Istotną zaletą takiego rozwiązania jest bardzo mała częstość działań niepożądanych stosowania atropiny 0,01%.
Do objawów, które mogą (bardzo rzadko) pojawić się przy leczeniu 0,01% atropiną należą:
-
wrażliwość na światło
-
nieostre widzenie do bliży
-
objawy alergii miejscowej
Dlaczego stosuje się atropinę w bardzo małym stężeniu?
W badaniach nad skutecznością atropiny (badanie ATOM1 i ATOM 2(1) ) badano stężenia zarówno 1%, 0,5%, 0,025% oraz 0,01%. O ile okazało się, że wszystkie są skuteczne w hamowaniu krótkowzroczności to jednak większe stężenia powodowały więcej działań niepożądanych. Dodatkowo co ciekawe po odstawieniu kropli to w przypadku kropli o najmniejszym stężeniu najmniej było przypadków ponownego przyrostu wady.
Dla kogo przeznaczone jest leczenie 0,01% atropiną?
Atropina w leczeniu krótkowzroczności powinna być rozważana u każdego dziecka w wieku 6-12 lat, u którego w ciągu roku doszło do wzrostu wady wzroku o 0,5 dioptrii lub więcej.
Jak długo powinno być stosowane leczenie 0,01% atropiną?
Leczenie atropiną powinno być kontynuowane minimum przez dwa lata, maksymalnie przez 5 lat(2).
Możliwe są trzy scenariusze:
1. Jeśli w ciągu pierwszych dwóch lat leczenia będzie obserwowana dobra odpowiedź na leczenie (tzn. postęp wady będzie mniejszy lub równy 0,25D) to atropina może zostać odstawiona (szczególnie u dzieci powyżej 13 rż). W przypadku ponownego wzrostu wady w kolejnym roku można wrócić do
stosowania atropiny przez kolejne dwa lata.
2. Jeśli odpowiedź na leczenie będzie umiarkowana (tzn. wzrost wady będzie 0,25-0,75 dioptrii w drugim roku stosowania atropiny) to należy kontynuować stosowanie atropiny 0,01% do momentu aż progresja wady będzie mniejsza lub równa 0,25 dioptrii na rok.
3. Jeśli odpowiedź na leczenie jest słaba tzn. postęp wady jest większy niż 0,75 dioptrii w drugim roku leczenia to należy odstawić atropinę z uwagi na brak działania leku.
Jak często stosuje się 0,01% atropinę u dzieci?
0,01% atropinę stosuje się raz dziennie wieczorem, do każdego oka podaje się po kropli leku. 0,01% atropina jest ,,lekiem recepturowym” tzn. każdego miesiąca należy zgłosić się z odpowiednią receptą do apteki, które wykonuje preparaty okulistyczne ( na szczęście obecnie bardzo wiele aptek wykonuje takie leki). Lek zwykle jest wykonany w jednorazowych pojemnikach tzw. minimsach, z których każdy może być przechowywany 24h po otwarciu, więc z jednego minimsa możemy podać lek dwa razy (dlatego zwykle na miesiąc okulista przepisuje 15 minimsów).
1. Chia A, Chua WH, Cheung YB, Wong WL, Lingham A, Fong A, i in.
Atropine for the Treatment of Childhood Myopia: Safety and Efficacy
of 0.5%, 0.1%, and 0.01% Doses (Atropine for the Treatment of Myopia
2). Ophthalmology. luty 2012;119(2):347–54.
2. Yam JC, Jiang Y, Tang SM, Law AKP, Chan JJ, Wong E, i in.
Low-Concentration Atropine for Myopia Progression (LAMP) Study.
Ophthalmology. styczeń 2019;126(1):113–24.